01. Paaseiland

Beste archeologen

Jullie bezoeken het Paaseiland. Dit kale eiland in het midden van de stille oceaan werd in 1755 ontdekt door Jacob Roggeveen. Het heeft mensen altijd gefascineerd omwille van de mysterieuze beelden (Moai's) die de inwoners van het eiland opgetrokken hebben. Jullie zijn onze paaseilandspecialisten. Wat is hier gebeurd? Hoe zijn deze beelden gemaakt, door wie en waarom? Reconstrueer de samenleving op het Paaseiland.

1. Het verzamelen van informatie. De Bronnen ... enkele tips.

Er is heel wat materiaal voor handen: documentaires (The mysteries of Easter Island van National Geographic, Richard Attenborough The gods of Easter Island ...) boeken, websites. Misschien zijn er wel een aantal musea in de buurt waar je voorwerpen en informatie kan vinden over het Paaseiland? Denk aan het Koninklijke Museum voor Kunst en Geschiedenis in Brussel (KMKG, Jubelpark). Dit museum bezit één van de grootste paaseilandcollecties in de wereld. Maak foto's en ga praten met medewerkers en onderzoekers. Het is niet voldoende om er doorheen te lopen en snel een blik te werpen op de glazen vitrines. Breng voldoende tijd door met de betrokken voorwerpen. Probeer je voor te stellen dat ze effectief gebruikt werden. Hoe was dat? Zijn ze zwaar of licht, handig of onhandig? Welke indruk maken ze op je? Wat zeggen deze voorwerpen over de mensen die ze gebruikt hebben?

Zoek zoveel mogelijk materiële resten van het Paaseiland; houtsnijwerk, textiel, grafgiften, sporen van bewoning, landbouw, transportmiddelen. Waar en hoe zijn de spullen gevonden? Probeer ze te dateren. Is er discussie over? Denk ook aan muziek en verhalen.

Vergeet het landschap niet. In welke omstandigheden leefden mensen op het Paaseiland. Wat hadden ze te eten, met welk klimaat hadden ze te maken, welke handelsmogelijkheden waren er...?

Opmerking! In documentaires en boeken is al een analyse gemaakt. Keer terug naar de bron. Vergeet de interpretaties even en kijk naar de materiële resten die men gevonden heeft. Zo kom je zelf tot (misschien wel andere) inzichten!

2. Het onderzoeken van de informatie.

Als je informatie hebt begint het denkwerk. Wat vertellen de beelden en de gebruiksvoorwerpen ons? Probeer de samenleving op het Paaseiland te reconstrueren. Ga op zoek naar verklaringen. Het is niet voldoende om het alleen te beschrijven. Wat doen deze grote beelden op het Paaseiland? Wie heeft ze neergezet en waarom? Hoe zat de maatschappij van het Paaseiland in elkaar? Leg de link tussen economie, politiek, cultuur en religie. Zie je overeenkomsten en/of verschillen met onze eigen samenleving? Hoe komt dat?

Archeologen stellen een reeks wetenschappelijk vragen. 'Hoe was de samenleving georganiseerd, wat aten ze, wat dachten ze, waarom veranderen dingen?' (zie onderzoeksvragen) Gebruik deze vragen en leg verbanden.

Dit project heeft ook een praktische kant!!! Inzicht komt niet alleen uit boeken. Ook ervaring is belangrijk. Probeer jullie onderwerp, in de mate van het mogelijke, te beleven. Leef een tijdje zoals mensen op het Paaseiland. Voer religieuze rituelen uit, zing en dans, maak een maaltijd klaar... Deze ervaringen zullen jullie helpen bij de analyse van de materiële voorwerpen. Probeer een week lang geen houten, glazen en ijzeren spullen te gebruiken. Hoe ga je eten en drinken en slapen etc...? Bekijk het prachtige houtsnijwerk van de Paaseilanders en probeer een figuur te snijden uit hout. Zo zal je de betekenis en de verschillende functies ervan beter begrijpen.

Archeologen houden veldnotities bij waarin ze hun bevindingen minutieus optekenen. Doe hetzelfde. Maak een verslag van jullie onderzoek. (+/- twee bladzijden) Welke bronnen hebben jullie geraadpleegd, welke vragen hebben jullie gesteld, welke experimenten hebben jullie gedaan en wat zijn jullie bevindingen? Deze archeologische veldnotities geef je af op donderdag 29 maart 2012.

3. De praktische uitwerking...? De avond van de Archeologie

Op vrijdag 23 maart is er een avond van de Archeologie. Jullie nemen bezoekers mee naar het Paaseiland. Maak het informatief en interactief. Zoek een manier om mensen een ervaring mee te geven die eigen was aan het Paaseiland, kortom die Paaseilanders ook gevoeld hebben. Wat betekenden die beelden voor hun? Kan je dat gevoel bij mensen vandaag oproepen? Waarom wel/niet? Wat zegt dit over ons? Laat mensen nadenken over archeologie. Weten we uiteindelijk veel of weinig over het Paaseiland. Hoe komt dat? Met welke vragen blijven we zitten?