09. Onderwijs, lesgevende robots, futuristische klaslokalen en de toekomst van het Pius X- instituut.

1.Hoe werd er lesgegeven in de oudheid, middeleeuwen, 19de eeuw...? Bestudeer de geschiedenis van het onderwijs. Wanneer en waarom is lesgeven veranderd? Dit heeft meestal te maken met grotere maatschappelijke processen. Denk aan het humanistisch opvoedingsideaal in de Nieuwe Tijd, dat tegelijkertijd een resultaat en een oorzaak was van een nieuwe maatschappij. Ken je de geschiedenis van het Pius x-instituut?

2.Hoe is het onderwijs vandaag georganiseerd? (lagere school, secundair, hogescholen en universiteiten) Denk aan ASO, TSO, BSO en de problemen die dit systeem met zich meebrengt (watervalsysteem). Waar bevind jij je in dit onderwijslandschap en wat ga je volgend jaar doen?

Welke vakken en richtingen zijn er op Pius X en hoe wordt er lesgegeven? Welke invloed heeft Pius X op je gedrag en ideeën? Hebben jullie inspraak? Is er sprake van een goed evenwicht tussen vrijheid, creativiteit en regels? Waarom wel/niet? Kijk ook eens naar de documentaire 'Jong in... China. I Wanna be Boss'  

3. Bedenk een toekomstscenario. Hoe ziet Pius X- instituut er uit in de toekomst? 

Je kan de openingsceremonie van de tijdcapsule beschrijven. Zijn er veel mensen en hoe zien ze eruit? Is onze school groter of kleiner geworden? Hoe intelligent zijn de leerlingen ondertussen? Zijn ze nieuwsgierig naar wat er in de capsule zit? Is Pius X een concentratieschool met alleen maar allochtone leerlingen? De  Antwerpse bevolking is nu al aan het veranderen. Of zijn er door de vergrijzing bijna geen jonge mensen meer en loopt Pius X op zijn laatste benen. Een handvol mensen die dromen van een gouden tijd, toen Pius X meer dan duizend leerlingen had en honderden leerkrachten.

Het omgekeerde is evengoed denkbaar. Misschien is Pius X opgenomen in een internationaal (virtueel?) onderwijssysteem en werken we samen met scholen in New York en Kaapstad? Die toenemende globalisering en 'interdependence' zie je  vandaag al. Wordt onderwijs over zestig jaar mondiaal georganiseerd onder de vleugels van de Verenigde Naties of binnen de structuur van de Europese Unie? Scholen krijgen dan leerlingen van verschillende landen over de vloer. Uitwisselingen die een Europese identiteit moeten creëren? Je kan hetzelfde doen met leerkrachten. Onderwijzer wordt dan een reizend beroep waarbij je van de ene school naar de andere gaat. Wat vinden jullie van dit idee? Ga na of het haalbaar is. Wat zijn de voor-en nadelen?

Welke rol zie je nieuwe technologieën spelen in de toekomst van het onderwijs? Denk aan 'smartboards'. Hoe zullen die de inhoud en de vorm van het onderwijs veranderen? Toegang tot het internet zal lessen steeds mondialer maken en scholen met elkaar verbinden. Zo ontstaat er misschien een explosie van uitwisselingen en een nieuwe culturele bloeiperiode. (een renaissance?) Met een programma als 'Skype' en een 'smartboard' kunnen we in de les praten met oudleerlingen die we over de hele wereld uitsturen. Zij worden de 'eye's and ears' van het Pius X-instituut en kunnen zelf lessen (gastcolleges) komen geven. Op die manier vloeit de kennis terug naar de Pius X-gemeenschap. Internet en cyberspace bieden onderwijs vele nieuwe kansen maar je kan het ook zien als een bedreiging voor de huidige manier van lesgeven.

Denk aan TED of aan 'ItunesU' (ItunesUniversity) Je kan hier gratis lessen beluisteren aan topuniversiteiten als Yale en Berkeley, etc. Hoe kan Pius X daarmee concurreren? Het zal het onderwijs in haar huidige vorm onnodig maken of is er toch altijd een vorm van begeleiding nodig? Misschien is dat door het internet belangrijker dan ooit gezien de onoverzichtelijkheid en de overvloed aan informatie? Leerkrachten moeten gidsen worden in cyberspace. Dit promotiefilmpje op YouTube gaat in op de mogelijkheden die het spel 'Second Life'.

Zal onze school nog als een aparte instelling, een fysieke locatie (gebouw) blijven bestaan? Misschien wordt Pius X een interactieve website of een virtuele ruimte waar de leerlingen van de toekomst terecht kunnen voor informatie? Bestaan klaslokalen nog of wordt onderwijs iets wat volledig individueel gebeurd? Zou dit het leren ten goede komen? Wat zijn de voor en nadelen? Misschien is het seminariesysteem de onderwijsvorm van de toekomst?

Wat bedoelt Richard Baraniuk met 'open source learning'? Welke visie zit er achter het 'connexions'- project waar hij aan werkt? Meer informatie over ' second life' en 'open source' vind je bij het thema internet en cyberspace.

Wat voor leerlingen lopen er in de toekomst door de gangen van Pius X? Bekijk zeker thema 02 over het de toekomst van het menselijk lichaam. Wetenschappers sleutelen immers aan een verbeterde mens. Pillen die ons heel slim zullen maken, extra geheugen chips in onze hersenen... Komt er een nieuwe generatie van genetische gemanipuleerde superkinderen die slimmer zal zijn dan de leerkrachten? Kijk naar de aflevering van 'Van de schoonheid en de troost' met Gary Lynch .

Bekijk 'Battle Royale'. Deze Japanse film gaat over onderwijs in de nabije toekomst. De situatie is volledig uit de hand gelopen, leerlingen zetten klaslokalen op stelten en hebben geen respect meer voor hun leerkrachten. De Japanse regering heeft als een noodoplossing een speciale wet uitgevaardigd, de Battle Royal act. 

Wat staat er over zestig jaar in cursussen en handboeken? Leerinhouden  worden nu al continu aangepast. Denk aan een fenomeen als 'Wikipedia' waardoor  'kennis' en 'waarheid' een andere invulling krijgen.  Lees dit artikel in de Newyorker over de voor-en nadelen van wikipedia. Wat bedoelt Stephen Colbert met 'Truthiness' en 'Wikiality'? 

Zullen er vakken verdwijnen? Onderwijs moet leerlingen voorbereiden op de maatschappij. Wanneer die verandert, moet ook het onderwijs veranderen. (Gebeurt dat nu? Snel genoeg?) 

Mensen zullen nood hebben aan nieuwe vaardigheden; ruimteschepen besturen en communiceren met buitenaardse wezens. We zullen moeten leren werken met nieuwe energiebronnen. Bedenk een les in het jaar 2678. Maak cursussen over kwantumenergie en ecosystemen van verre planeten of de antropologie van cyberspace.  

leerkracht of leerling van de toekomst?

De wetenschap staat niet stil. We krijgen steeds meer inzicht in de werekelijkheid om ons heen. Worden mensen slimmer? Komen we dichter bij de ultieme waarheid? Een soort oerformule van alles! (Misschien wordt deze universele wet wel op Pius X ontdekt?) Welke gevolgen zal dit hebben voor het onderwijs?

Is 'onderwijs' een tijdloos concept dat er altijd zal zijn? Bestaan scholen nog als aparte instellingen of zullen ze opgegaan in het bedrijfsleven, de overheid of het internet...? Misschien is het idee van opvoeding en onderwijs een recent en tijdelijk fenomeen? 95% van alle wetenschappers leven op dit moment. Is de explosie en democratisering van onderwijs (informatie, tijdschriften, boeken etc) slechts een tijdelijke gril geweest of is dit het begin van iets veel groters?

Kijk ook eens op www.ted.com. TED staat voor 'Technology, Entertainment, Design'. Ieder jaar komen er in Californië duizend mensen bij elkaar om te praten over de nieuwste doorbraken in de wetenschap, de kunst de technologie, etc. In deze lezingen worden interessante dingen gezegd over mogelijke ontwikkelingen in het onderwijs.

Wat is er volgens Sir Ken Robison mis met het onderwijssysteem vandaag? Wat vindt hij dat er moet gebeuren? Zijn jullie het met hem eens? Waarom wel/niet?

Deze lezing gaat over TED zelf. Wat is de waarde van TED, volgens de organisator Chris Anderson? Komt dit ook tot uiting in het onderwijs op dit moment? Is dit iets waar we in de toekomst naar moeten streven? Wat is jullie mening?

De engelse bioloog Richard Dawkins laat zien hoe wij naar de wereld kijken. Wat bedoelt hij met 'middle earth' en hoe zullen nieuwe inzichten zich waarschijnlijk aanbieden? Wat hebben we ondertussen geleerd over het universum? Leren we dit op school?