commissie 08: Film en Geschiedenis

Beste commissieleden

Onderzoek de relatie tussen film en geschiedenis. Deze opdracht moet jullie op weg helpen. Het zijn vragen, films, series, internetlinks en praktische tips. Je hoeft niet alle vragen één voor één op te lossen. Maar het geeft jullie wel een idee van wat we ongeveer willen. We zouden het leuk vinden als jullie zelf met ideeën komen om je onderwerp uit te diepen. Gebruik je fantasie, creativiteit en kritisch inzicht.

Op de Oscar Night informeren jullie het publiek over geschiedenis en film. Dit vereist dat jullie over de nodig kennis van zake beschikken. Zorg er voor dat anderen commissies een beroep kunnen doen op jullie expertise. Veel succes!

1. Hier zijn een aantal films en series... (tips)

Als leden van de commissie film en geschiedenis is het belangrijk dat jullie een goed beeld hebben van je onderwerp. Bekijk eerst (minstens tien) historische films of series. Zorg voor zoveel mogelijk variatie wat stijl, periode, budget etc... betreft. Neem niet alleen de films die je kent maar laat je verrassen door nieuwe dingen. Verleg je horizon! Ook films die je niet goed vindt kunnen interessant zijn.

films

Highlander, Der Untergang , Pleasantville, Back to the Future,  The New World, The Thin Red Line, In the Name of the Rose, Marie Antoinette, Una Giornata Particolore, Apocalypto, Gladiator, Titanic, Spartacus, Dances with Wolves, Last of the Mohicans, Gangs of New York, Braveheart, Henry V, 1492: Conquest of Paradise, Elizabeth, Once Upon a Time in the West, Once upon a Time in America, JFK, Nixon, Triumph des Willens, Das Leben der Anderen, Goodbye Lenin, Modern Times, Rabbit proof fence, 3:10 to Yuma, Empire of the Sun, Monty Python and the Holy Grail, Tora! Tora! Tora!, Asterix & Obelix, Mission Cleopatra, Girl with a Pearl Earring, Becket, Europa van Lars von Trier, Forrest Gump van Robert Zemeckis, Gone with the Wind, The Guns of Navarone, Lawrence of Arabia, Pantserkruiser Potjomkin van Sergei Eisenstein, Schindler's List van Steven Spielberg, Excalibur, American History X, Malcolm X  en Summer of Sam van Spike Lee, Oeroeg, Zwartboek

series

Boardwalk Empire, Mad Men, Rome, John Adams, Deadwood, Carnivalé, Band of Brothers, Terug naar Oosterdonck, The Pacific, The Tudors

2. Dit zijn vragen die jullie kunnen stellen...

Naast het bekijken van films en series is het belangrijk dat jullie er over na te denken. Welke problemen roept jullie thema op? Stel vragen en probeer, waar mogelijk, antwoorden te vinden. Je zal het nodige opzoekingswerk moeten doen op internet en in boeken... maar probeer ook praktisch te werk te gaan. Het gaat om het beleven van film dus doe een beroep op je eigen ervaringen! Vraag mensen naar hun filmbeleving. Verleg je onderzoeksterrein van de mediatheek naar de uitgang van de UGC en Metropolis. Misschien zijn er mensen van het filmmuseum in Antwerpen die meer over jullie onderwerp weten?

1. Wat kunnen films ons leren over geschiedenis? Hoe wordt geschiedenis in beeld gebracht? Is het realistisch, informatief of vooral ontspannend bedoeld? Ga opzoek naar voorbeelden.

Is het de taak van films om historische feiten accuraat weer te geven? Waarom wel/niet? Hoe komt het dat (veel?) mensen dit verwachten? 

Welke historische onderwerpen, periodes vind je vaak terug in films? Heb je hier een verklaring voor?

(Sommige) historische films zijn meer dan alleen een beschrijving van het verleden. Ze proberen ook historische gebeurtenissen te verklaren. Kan je historische films gebruiken om het verleden te begrijpen? Welke inzichten levert dit op?

Los van specifieke periodes en historische onderwerpen kan je ook nadenken over het grotere verloop van de 'geschiedenis'. Worden mensen slimmer? Hebben we vandaag andere emoties, moraal dan in het verleden? Film is dan een interessante bron. Zo gaat de film Highlander over een groep onsterflijke mensen. Het hoofdpersonage, een antiquair in New York in de jaren 80, is ooit geboren in de Schotse hooglanden rond 1500. Hij heeft de Nieuwe Tijd, de industriële revoluties en de wereldoorlogen meegemaakt. Kan je je voorstellen wat voor iemand je dan bent. Met al die ervaringen? Kan één mens dit allemaal in zich dragen? Wat proberen de makers van de film duidelijk te maken? De film is gebaseerd op een boek. Wie is de auteur? Wat wilde hij zeggen? Hetzelfde kan je doen met de film Back to the Future.

2. Hoe worden historische films gemaakt? Waar halen de makers hun inspiratie? Wordt er op voorhand veel onderzoek gedaan? Doen filmmakers daarbij een beroep op historici? Zijn het zelf historici? Bekijk de 'making of' van films om dit te achterhalen.

Hoe worden de technieken van film (geluid, belichting, montage) gebruikt om historische sfeer te creëeren? Denk aan de soundtrack van historische films. Is het echt muziek uit die periode? Klanken die mensen toen gehoord hebben?

Wat willen de filmmakers (regisseurs, producenten, scenarioschrijvers, acteurs) bereiken? Staan ze positief of negatief ten opzichte van het verleden? Is de keuze van het onderwerp beïnvloed door de eigen tijd van de makers?

3. Wat is het effect van historische films op het publiek? Is welke mate is ons beeld van het verleden bepaald door film? Hebben mensen een heel filmisch en literair beeld van het verleden? Misschien kan je een experiment opzetten om dit te testen. Historische films laten meestal alleen de spannende en belangrijke momenten zien. Welke gevolgen heeft dit voor het historisch besef van mensen?

Maar historische films leveren ook stof tot nadenken. Maken ze mensen nieuwsgierig naar het verleden? Doen ze mensen dromen? Vergroten ze het inlevingsvermogen en de fantasie van het publiek? Geven ze ons beter inzicht in onszelf en onze eigen tijd?

4. Wat zeggen historische films over onze cultuur? Verschillen historische films van samenleving tot samenleving? Ga opzoek naar historische films in andere culturen en vergelijk. (werk samen met de commissie film en andere culturen!)

Hoe populair zijn historische films vandaag ...? Wat zegt dit over onze maatschappij? Zijn we eerder gericht op het verleden of op de toekomst? (conservatief of progressief)

5. Historische films kunnen ook een wapen zijn. Een manier om (politieke) ideeën over te brengen. Ga op zoek naar voorbeelden. Onderzoek de kracht van historische films.

Denk aan de films JFK en Nixon van Oliver Stone of de film Daens over de sociale onrechtvaardigheid tussen arbeiders en fabrieksbazen in de 19de eeuw. Waar ligt de grens tussen historische films en propaganda? Hebben de makers een speciale politieke/sociale agenda? (marxistisch, nationalistisch, patriottisch)

3. Praktische uitwerking...? De Oscar Night!

Met deze brede waaier aan indrukken en problemen gaan jullie praktisch aan de slag. Bouw een filminstallatie rond een scene die je zelf kiest. Vul de zuiver visuele ervaring van het film kijken aan met andere ervaringen, geur, smaak, gevoel... en geef het publiek zo een authentieke en interactieve filmervaring. Denk na over zintuigen en beleving en hoe je deze zo intens mogelijk kan maken. Deze filminstallatie toon je op de Oscar Night aan het publiek.

Tip 1! Begin zo snel mogelijk met de praktische uitvoering van je filminstallatie. Door ergens mee bezig te zijn ontstaan vaak vanzelf nieuwe ideeën. (Empirisch!)

Tip 2! Doe beroep op je historische kennis. Denk terug aan de les geschiedenis. Gebruik je cursus. Heb je zelf al eens een historische beleving gehad? Denk aan (interactieve) musea of themaparken. Probeer je in te leven. Heb je al eens een  week geleefd zonder elektriciteit of lopend water uit de kraan? Er bestaan verschillende bedrijven die kostuums en decors verhuren. In Antwerpen heb je Huis Baeyens en Huis de Potter. Hier vind je historische kledij, make up, pruiken, maskers, rekwisieten...

Denk na over hoe je, op de Oscar Night, je bevindingen kan meegeven met het publiek. Maak ook dit interactief. Zorg ervoor dat mensen het zelf kunnen ervaren. Confronteer ze met hun ideeën en verander hun beeld van film.

Tenslotte schrijven jullie een ervaringsverslag. Vermeldt hierin de films die je gezien hebt, de vragen die je gesteld hebt en je conclusies, beschrijf jullie filminstallatie, hoe deze tot stand gekomen is en je ervaringen tijdens de Oscar Night. Dit verslag geven jullie af op maandag 14 maart.